شهر دوستدار کودک شهرکرد

در ادامه خلاصه ای از طرح شهر دوستدار کودک و همچنین شهر دوستدار کودک شهر شهرکرد مطابق شیوه نامه ابلاغی سازمان شهرداری ها و دهیاری های کل کشور آمده است.

پیشگفتار

پیش بینی می شود که تا سال ۲۰۵۰، حدود ۷۰ درصد کودکان در جهان در شهرها زندگی خواهند کرد. کودکان و نوجوانان به عنوان قشر مهم جامعه شهري هستند که در نظام برنامه‌ريزي شهري امروز و طرح‌هاي توسعه شهري، توجه چنداني به شرایط زندگی و نيازهاي آنان نشده است. ابتکار شهر های دوستدار کودک که از سال ۱۹۹۶ در جهان آغاز شد سعی دارد در عصری که جهان به سمت شهری شدن بیشتر و تمرکززدایی حرکت می کند، بتواند به چالش های تحقق حقوق کودکان در فضاهای شهری پاسخ بدهد. هدف این برنامه در جهان از جمله توسط یونیسف سازمان ملل متحد این است که جوامع محلی امن، فراگیر، و مسئول در مقابل نیاز های زندگی کودکان و نوجوانان ایجاد کند. در عصر حاضر که سیاره زمین به فضایی شهری تبدیل می شود، اهمیت تاثیرات تصمیم گیری های جوامع محلی بر زندگی کودکان مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. این وظیفه مهم در سال های اخیر علاوه بر دولت ها، توسط بسیاری از شهرداری ها و واحدهای مدیریت محلی مورد اجرا در آمده است که هدف آنها حمایت از آسیب پذیرترین قشر شهروندان و آینده سازان شهرها یعنی کودکان و نوجوانان است. شهر دوستدار کودک شهری است که در آن خواسته‌های کودک در اولویت قرار گرفته و شرایط اجتماعی، فرهنگی و معماری شهر همسو با نیاز آن‏ها است و حقوق کودکان در سیاست‌ها، قوانین، برنامه‌ها و بودجه ریزی ها لحاظ می‏شود. رویکرد «شهر دوستدار کودک» شهر را به سمتی سوق می‏دهد که در آن کودکان نقش مؤثری در برنامه ریزی ها و اجرای برنامه ها در شهر خود داشته و نظرات آن‏ها در تصمیمات شهری در نظر گرفته می شود و خانواده‌ها و اجتماع نیز موظف هستند کودکان را در مسائل مهم و تصمیم‌گیری‌ها مشارکت بدهند. در واقع شهر دوستدار کودک، مکانی است که کودکان در آن احساس امنیت و آرامش می‌کنند و قادر هستند به کاوش و یادگیری در مورد فضاهای پیرامون خود بپردازند. بنابراین، شهر دوستدار کودک شهری است که برای همه شهروندان مناسب است.

اطلس‌ شهري کودکان و نوجوانان به‌ عنوان سند تصمیم‌ گیري و سیاست‌ گذاريِ توسعه‌ شهرهاي دوستدار کودك در تمامی‌ شهرهاي کشور، مبناي تهیه‌ تمامی‌ طرح ها، برنامه‌ ها و اقدامات توسعه‌ شهر دوستدار کودك در چارچوب دستورالعمل‌ شهرهاي دوستدار کودك و راهنماي ملی‌ توسعه‌ شهر دوستدار کودك قرار می‌ گیرد. اطلس‌ شهري کودکان و نوجوانان به‌ دنبال انسجام بخشی‌ به‌ فعالیتهاي شهرداري ها در چارچوب دستورالعمل‌ شهرهاي دوستدار کودك در خصوص نحوه سنجش‌ وضعیت‌ موجود زندگی‌ کودکان و نوجوانان از هر قشر سنی‌ و جنسی‌ و با هر سطح‌ از توانایی‌ جسمی‌ و ذهنی‌ از نظر دسترسی‌ به‌ انواع خدمات شهري است‌ و برآورد نیازهاي کودکان و نوجوانان در شهرهاي مختلف‌ کشور به‌ منظور تعیین‌ دقیق‌ کمبودها و مشکلات جهت‌ رفع‌ آنها در برنامه‌ هاي شهر دوستدار کودك است‌. اطلس شهری شهر دوستدار کودک شهرکرد مطابق با شیوه نامه فوق در ۱۵ فصل تهیه شده است که شامل بخش های معرفی شهر شهرکرد، برنامه های دستگاه های اجرایی، خصوصیات جمعیتی، شرایط آموزشی، کیفیت زندگی کودکان، سلامت، مباحث حقوقی، مشارکت کودکان، امکانات و خدمات برای کودکان، کودکان کار، طرح های شهری، و ابزارها و تدارکات لازم برای بروزرسانی و پایش آن می باشد. 

فرایند اجرایی این طرح حاضر توسط دانشگاه اصفهان به عنوان مشاور طرح، شامل سه مرحله کلی جمع آوری اطلاعات و داده های مربوط از نهاد ها و دستگاه های اجرایی، تشکیل ژئودیتابیس و آماده سازی جداول و لایه ها در GIS شهردوستدار کودک، تهیه نقشه ها و جداول خروجی و تنظیم گزارش اطلس طرح است. در فصل های بعدی، نقشه ها و نمودارهای مربوط به ابعاد و موضوعات فوق در این اطلس ارایه و بررسی شده است. در این اقدام، تیم مشاور به بیش از ۲۵ دستگاه اجرایی و ادارات یا نهاد های تابعه آنها مرجعه نموده است و بخش قابل توجهی از اطلاعات مربوط به فرایند اجرایی گردآوری شده است. در مرحله بعد بانک اطلاعات مکانی (GeoDataBase) استاندارد طرح تهیه شده است که می تواند مبنای استاندارد واحدی برای سایر شهرداری های کشور در  اجرای این طرح باشد. داده ها بعد از گردآوری پالایش شده و پردازش های مکانی و آماری آنها صورت گرفته است. نتیجتا، فصول طرح تهیه و نقشه های خروجی و نمودار ها و جداول تنظیم شده است.

از جمله مشکلات و معضلات این بخش عدم همکاری سازنده دستگاه های اجرایی فوق با کارفرمای محترم جهت در اختیارگذاشتن داده ها و اطلاعات مربوطه بوده است. بسیاری از سازمان ها و ادارات کل استانی و شهری به دلایل مختلف تلویحا یا صریحا در مکاتبات با کارفرما از ارائه اطلاعات اجتناب کردند و با پیگیری های مصرانه تیم مشاور نیز این امر میسر نشده است. مکاتبات صورت گرفته با دستگاه های اجرایی و نهاد های شهرکرد در خصوص موجود نبودن برخی داده ها یا محرمانگی اطلاعات در پیوست ب گنجانده شده است. لذا، در این طرح بسته به درجه همکاری دستگاه های اجرایی استان چهارمحال و بختیاری و شهر شهرکرد این اطلاعات گردآوری شده است. همچنین، در تدوین این فصول در تمام مراحل نظرات و پیشنهادات کارشناسان فرهیخته شهرداری شهرکرد و داوران محترم لحاظ شده است و تمام بخش ها با توافق و نظرات جمعی کارشناسان محترم شهرداری و کارشناسان مشاور در چندین جلسه در شهرداری شهرکرد طراحی و تنظیم شده است. به همین منظور در اینجا جا دارد از همکاری سازنده شهرداری با این مشاور کمال سپاسگذاری به عمل آید. همچنین لازم است در اینجا از نظرات عالمانه و متخصصانه داوران محترم در بهبود این گزارش و نقشه ها  کمال تشکر را به عمل آوریم.

در تهیه فصول و سرفصل های طرح از یک طرف دستورالعمل شیوه نامه رعایت شده و سعی شد محتویات و نقشه ها از چارچوب آن خارج نگردد و از سوی دیگر محدودیت داده ها و اطلاعات موجود و در دسترس و شرایط منحصر به فرد شهرکرد در نظر گرفته شده است. از این رو، حجم فصل ها و محتویات کاملا با توجه به این دو معیار تنظیم شده است. لازم به ذکر می دانیم اشاره کنیم با توجه به محدودیت های شیوه نامه و همچنین محدودیت های دسترسی به اطلاعات، تحلیل هایی توسط مشاور انجام شده است که خارج از چارچوب شیوه نامه انجام شده است. به همین منظور و برای اینکه ساختار گزارش طرح از چهارچوب شیوه نامه خارج نگردد، این تحلیل ها و مباحث در پیوست الف این گزارش گنجانده شده است. 

در ادامه فهرست محتویات این طرح و کتابچه راهنمای آن آمده است.

برای آشنایی بیشتر با طرح شهردوستدار کودک شهرکرد به گزارش آن مراجعه کنید.