اقتصاد

نقدینگی به مجموع پول و شبه پول موجود در یک کشور گفته می شود. این متغیر تعیین‌کننده روند رکود و تورم در اقتصاد یک کشور است. بر اساس نظریات اقتصادی، حجم نقدینگی و همین‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور تغییرات آن ارتباط نزدیک و تنگاتنگی با نرخ تورم دارد. این موضوع بیان می کند که اگر متناسب با نقدینگی یک کشور جریان تولیدی کالا و خدمات وجود نداشته باشد یا متناسب با تغییرات افزایشی نقدینگی رشد تولید وجود نداشته باشد، افزایش نقدینگی در تغییرات تورم (سطح عمومی قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌ها) ظاهر می شود. یعنی با بالارفتن نقدینگی در کشور به همان میزان تورم خواهیم داشت. در صورتی که تولید افزایش یابد این نقدینگی می تواند تاحدود خیلی کمی تاثیر کمتری در تورم داشته باشد ولی همچنان روی تورم تاثیر خواهد گذاشت چرا که تولید یک فرایند چندساله ولی تورم و نقدینگی حساسیت کوتاه مدت دارند. در این مقاله به بررسی نقدینگی پایان اسفند در سال های مختلف در ایران پرداختیم.

نقدینگی چیست؟
نقدینگی به مجموعه‌ای از پول نقد و دارایی‌های قابل تبدیل به پول نقد گفته می‌شود که به سرعت و با کمترین هزینه به پول نقد تبدیل می‌شوند. به عبارتی دیگر، به مجموع پول و شبه‌‌‌‌‌‌‌‌ پول در اقتصاد یک کشور، نقدینگی می‌گویند. لازم است اشاره کنیم که در مثال ساده یک میلیون تومان در طول یک سال شاید بین ۵ نفر دست به دست شود ولی همان یک میلیون تومان است. در این دست به دست شدن فعالیت های اقتصادی انجام میشود. این جابجایی یک ریال پول در اقتصاد با توجه به پویایی بعنوان ضریب فزاینده روی تورم تاثیر می گذارد. پول، طبق تعريف شامل اسكناس و مسكوكات در دست اشخاص به علاوه سپرده‌های ديداری است و شبه پول نيز شامل سپرده‌های غيرديداری است. در واقع، نقدينگی در اقتصاد ضريبی از پايه پولی است كه توسط بانك مركزی خلق شده است. به این معنی که هر یک ریال پول پایه چند بار در اقتصاد جابجا می شود. عوامل موثر بر حجم نقدينگی در اقتصاد عمدتا شامل سه بخش «خالص دارايی‌های خارجی سيستم بانكی»، «خالص بدهی بخش دولتی به سيستم بانكی» و «بدهی بخش غيردولتی به سيستم بانكی» است که مجموع موارد فوق به صورت پول و شبه‌ پول در اقتصاد به گردش در می‌آید. برای محاسبه نرخ بهره و سود بانکی می توانید از ابزار اکسل محاسبه سود بانکی استفاده کنید.

مبلغ نقدینگی ایران در سال ۱۳۷۵ برابر با ۱۱۶۵۵۲.۶ میلیارد ریال بود. مبلغ نقدینگی ایران در سال ۱۳۸۰ برابر با ۳۲۰۹۵۷.۳ میلیارد ریال بود. مبلغ نقدینگی ایران در سال ۱۳۸۵ برابر با ۱۲۸۴۱۹۹.۴ میلیارد ریال بود. مبلغ نقدینگی ایران در سال ۱۳۹۰ برابر با ۳۵۴۲۵۵۱.۹ میلیارد ریال بود. مبلغ نقدینگی ایران در سال ۱۳۹۱ برابر با ۴۶۰۶۹۳۵.۹ میلیارد ریال بود. مبلغ نقدینگی ایران در سال ١٣٩٢(٢) برابر با ۶۳۹۵۵۰۴.۸ میلیارد ریال بود. مبلغ نقدینگی ایران در سال ۱۳۹۳ برابر با ۷۸۲۳۸۴۷.۹ میلیارد ریال بود. مبلغ نقدینگی ایران در سال ۱۳۹۴ برابر با ۱۰۱۷۲۸۰۰ میلیارد ریال بود.

فرق پول و شبه پول چیست؟

پول و شبه پول دو مفهوم اساسی در اقتصاد کلان هستند که در اهمیت زیادی در عملکرد اقتصادی کشور دارند، اما با تفاوت‌هایی در سطح نقل و انتقال ارزش و پذیرش عمومی مواجه هستند. پول به‌عنوان وسیله تبادل و ذخیره ارزش در اقتصاد شناخته می‌شود که شامل وجه نقد و معادلات قابل تبدیل به پول نقد است و توسط بانک مرکزی یا دولت چاپ و توزیع می‌شود. ضمن اینکه پول نقد شامل سکه و اسکناس است که قابلیت پذیرش عمومی دارند و به‌عنوان وسیله معاملاتی به‌ کار می‌روند. این در حالی است که شبه پول به ابزارهای مالی گفته می‌شود که مانند پول عمل می‌کنند اما قابلیت پذیرش عمومی آن‌ها محدودتر است.

درواقع، پول شامل سکه و اسکناس در دست مردم و سپرده‌های دیداری است. پس سکه و اسکناس دست مردم همان پول است. اما شبه‌ پول شامل دارایی‌های مالی مانند سپرده‌های مدت‌دار، برات، اوراق قرضه، سهام و… می‌شود که نقد نیستند اما دارای درجه نقد‌شوندگی بالایی هستند. در اینجا سپرده بلندمدت یک ساله، دو ساله، و پنج ساله در بانک ها نمونه های شبه پول هستند. طوری که مردم هر زمان بخواهند می توانند سپرده بلند مدت خود را برداشت و به پول نقد تبدیل کنند. بنابراین می‌توان گفت شبه پول تمام دارایی‌هایی را شامل می‌شود که نقدشوندگی کم‌تری از پول دارند ولی می‌توان به‌راحتی آن‌ها را به پول نقد تبدیل کرد.

برای محاسبه قیمت سکه و طلا در طلافروشی ها و فرمول حساب کردن قیمت طلا می توانید از نرم افزار اکسل محاسبه قیمت طلای عددایکس استفاده کنید. این ابزار فرمول مصوب محاسبه قیمت طلا را انجام می دهد.

این ابزارهای مالی یعنی اسکناس ها سکه ها و سپرده های بلند مدت اغلب قابل تبدیل به پول نقد هستند و به‌عنوان دارایی‌‌های سرمایه‌گذاری و ذخیره ارزش مورد استفاده قرار می‌گیرند. مثال‌هایی از شبه پول شامل سپرده‌های بانکی، چک‌ها، گواهی‌نامه‌های سپرده و اوراق قرضه مختلف می‌شوند. از این رو، تفاوت اصلی میان پول و شبه پول در قابلیت پذیرش عمومی آن‌ها است. در حالی که پول دارای قابلیت پذیرش عمومی بالا و قابلیت استفاده در تمامی تراکنش‌ها است، شبه پول تنها در بخشی از تراکنش‌ها و در معاملات بین افراد و نهادها کاربرد دارد.

مبلغ پول نقد موجود در کشور ایران در سال ۱۳۷۵ برابر با ۵۶۲۷۱.۸ میلیارد ریال بود. مبلغ پول نقد موجود در کشور ایران در سال ۱۳۸۰ برابر با ۱۴۲۹۵۶.۷ میلیارد ریال بود. مبلغ پول نقد موجود در کشور ایران در سال ۱۳۸۵ برابر با ۴۱۴۵۴۴.۹ میلیارد ریال بود. مبلغ پول نقد موجود در کشور ایران در سال ۱۳۹۰ برابر با ۸۹۷۵۷۲.۵ میلیارد ریال بود. مبلغ پول نقد موجود در کشور ایران در سال ۱۳۹۱ برابر با ۱۱۳۶۷۱۷.۷ میلیارد ریال بود. مبلغ پول نقد موجود در کشور ایران در سال ١٣٩٢(٢) برابر با ۱۱۹۶۰۲۸.۲ میلیارد ریال بود. مبلغ پول نقد موجود در کشور ایران در سال ۱۳۹۳ برابر با ۱۲۰۷۵۵۹.۲ میلیارد ریال بود. مبلغ پول نقد موجود در کشور ایران در سال ۱۳۹۴ برابر با ۱۳۶۷۰۰۰ میلیارد ریال بود.
مبلغ اسكناس و مسكوك در دست اشخاص در ایران در سال ۱۳۷۵ برابر با ۱۳۲۱۶ میلیارد ریال بود. مبلغ اسكناس و مسكوك در دست اشخاص در ایران در سال ۱۳۸۰ برابر با ۲۹۱۸۸.۷ میلیارد ریال بود. مبلغ اسكناس و مسكوك در دست اشخاص در ایران در سال ۱۳۸۵ برابر با ۶۱۴۵۱.۶ میلیارد ریال بود. مبلغ اسكناس و مسكوك در دست اشخاص در ایران در سال ۱۳۹۰ برابر با ۲۶۳۲۰۹.۳ میلیارد ریال بود. مبلغ اسكناس و مسكوك در دست اشخاص در ایران در سال ۱۳۹۱ برابر با ۳۳۰۱۶۴.۲ میلیارد ریال بود. مبلغ اسكناس و مسكوك در دست اشخاص در ایران در سال ١٣٩٢(٢) برابر با ۳۳۴۰۸۵.۹ میلیارد ریال بود. مبلغ اسكناس و مسكوك در دست اشخاص در ایران در سال ۱۳۹۳ برابر با ۳۵۱۶۷۳.۴ میلیارد ریال بود. مبلغ اسكناس و مسكوك در دست اشخاص در ایران در سال ۱۳۹۴ برابر با ۳۷۱۹۰۰ میلیارد ریال بود.
مبلغ سپرده هاي ديداري بخش غير دولت ایران در سال ۱۳۷۵ برابر با ۴۳۰۵۵.۸ میلیارد ریال بود. مبلغ سپرده هاي ديداري بخش غير دولت ایران در سال ۱۳۸۰ برابر با ۱۱۳۷۶۸ میلیارد ریال بود. مبلغ سپرده هاي ديداري بخش غير دولت ایران در سال ۱۳۸۵ برابر با ۳۵۳۰۹۳.۳ میلیارد ریال بود. مبلغ سپرده هاي ديداري بخش غير دولت ایران در سال ۱۳۹۰ برابر با ۶۳۴۳۶۳.۲ میلیارد ریال بود. مبلغ سپرده هاي ديداري بخش غير دولت ایران در سال ۱۳۹۱ برابر با ۸۰۶۵۵۳.۵ میلیارد ریال بود. مبلغ سپرده هاي ديداري بخش غير دولت ایران در سال ١٣٩٢(٢) برابر با ۸۶۱۹۴۲.۳ میلیارد ریال بود. مبلغ سپرده هاي ديداري بخش غير دولت ایران در سال ۱۳۹۳ برابر با ۸۵۵۸۸۵.۸ میلیارد ریال بود. مبلغ سپرده هاي ديداري بخش غير دولت ایران در سال ۱۳۹۴ برابر با ۹۹۵۱۰۰ میلیارد ریال بود.

مبلغ نقدینگی ایران در سال ۱۳۷۵ برابر با ۶۰۲۸۰.۷ میلیارد ریال بود. مبلغ نقدینگی ایران در سال ۱۳۸۰ برابر با ۱۷۸۰۰۰.۶ میلیارد ریال بود. مبلغ نقدینگی ایران در سال ۱۳۸۵ برابر با ۸۶۹۶۵۴.۵ میلیارد ریال بود. مبلغ نقدینگی ایران در سال ۱۳۹۰ برابر با ۲۶۴۴۹۷۹.۴ میلیارد ریال بود. مبلغ نقدینگی ایران در سال ۱۳۹۱ برابر با ۳۴۷۰۲۱۸.۲ میلیارد ریال بود. مبلغ نقدینگی ایران در سال ١٣٩٢(٢) برابر با ۵۱۹۹۴۷۶.۶ میلیارد ریال بود. مبلغ نقدینگی ایران در سال ۱۳۹۳ برابر با ۶۶۱۶۲۸۸.۷ میلیارد ریال بود. مبلغ نقدینگی ایران در سال ۱۳۹۴ برابر با ۸۸۰۵۸۰۰ میلیارد ریال بود.
عدد کل شبه پول در ایران در سال ۱۳۷۵ برابر با ۶۰۳۹.۱ میلیارد ریال بود. عدد کل شبه پول در ایران در سال ۱۳۸۰ برابر با ۲۹۸۴۷.۵ میلیارد ریال بود. عدد کل شبه پول در ایران در سال ۱۳۸۵ برابر با ۱۳۳۵۲۲.۴ میلیارد ریال بود. عدد کل شبه پول در ایران در سال ۱۳۹۰ برابر با ۲۵۵۷۵۶.۲ میلیارد ریال بود. عدد کل شبه پول در ایران در سال ۱۳۹۱ برابر با ۳۱۰۲۷۷.۵ میلیارد ریال بود. عدد کل شبه پول در ایران در سال ١٣٩٢(٢) برابر با ۳۳۸۴۷۸.۴ میلیارد ریال بود. عدد کل شبه پول در ایران در سال ۱۳۹۳ برابر با ۳۹۰۸۸۰.۸ میلیارد ریال بود. عدد کل شبه پول در ایران در سال ۱۳۹۴ برابر با ۴۶۹۸۰۰ میلیارد ریال بود.

مبلغ سپرده هاي قرض الحسنه پس انداز ایران در سال ۱۳۷۵ برابر با ۳۵۸۴۷.۱ میلیارد ریال بود. مبلغ سپرده هاي قرض الحسنه پس انداز ایران در سال ۱۳۸۰ برابر با ۱۴۱۰۶۶.۵ میلیارد ریال بود. مبلغ سپرده هاي قرض الحسنه پس انداز ایران در سال ۱۳۸۵ برابر با ۷۰۷۱۰۰.۵ میلیارد ریال بود. مبلغ سپرده هاي قرض الحسنه پس انداز ایران در سال ۱۳۹۰ برابر با ۲۲۹۷۹۳۷.۶ میلیارد ریال بود. مبلغ سپرده هاي قرض الحسنه پس انداز ایران در سال ۱۳۹۱ برابر با ۳۰۵۹۹۷۱.۴ میلیارد ریال بود. مبلغ سپرده هاي قرض الحسنه پس انداز ایران در سال ١٣٩٢(٢) برابر با ۴۷۵۶۸۸۲.۵ میلیارد ریال بود. مبلغ سپرده هاي قرض الحسنه پس انداز ایران در سال ۱۳۹۳ برابر با ۶۱۰۰۹۱۰.۷ میلیارد ریال بود. مبلغ سپرده هاي قرض الحسنه پس انداز ایران در سال ۱۳۹۴ برابر با ۸۱۸۷۴۰۰ میلیارد ریال بود.

مبلغ کل سپرده هاي سرمايه گذاري مدت دار ایران در سال ۱۳۷۵ برابر با ۱۹۰۵۱.۱ میلیارد ریال بود. مبلغ کل سپرده هاي سرمايه گذاري مدت دار ایران در سال ۱۳۸۰ برابر با ۶۶۹۸۳ میلیارد ریال بود. مبلغ کل سپرده هاي سرمايه گذاري مدت دار ایران در سال ۱۳۸۵ برابر با ۳۵۳۶۶۶.۸ میلیارد ریال بود. مبلغ کل سپرده هاي سرمايه گذاري مدت دار ایران در سال ۱۳۹۰ برابر با ۸۶۹۹۰۹.۷ میلیارد ریال بود. مبلغ کل سپرده هاي سرمايه گذاري مدت دار ایران در سال ۱۳۹۱ برابر با ۱۳۲۷۳۲۶.۹ میلیارد ریال بود. مبلغ کل سپرده هاي سرمايه گذاري مدت دار ایران در سال ١٣٩٢(٢) برابر با ۲۲۹۶۶۰۷.۸ میلیارد ریال بود. مبلغ کل سپرده هاي سرمايه گذاري مدت دار ایران در سال ۱۳۹۳ برابر با ۲۶۹۲۴۹۳.۲ میلیارد ریال بود. مبلغ کل سپرده هاي سرمايه گذاري مدت دار ایران در سال ۱۳۹۴ برابر با ۳۷۰۰۲۰۰ میلیارد ریال بود.
میزان سپرده های كوتاه مدت ایران در سال ۱۳۷۵ برابر با ۱۶۷۹۶ میلیارد ریال بود. میزان سپرده های كوتاه مدت ایران در سال ۱۳۸۰ برابر با ۷۴۰۸۳.۵ میلیارد ریال بود. میزان سپرده های كوتاه مدت ایران در سال ۱۳۸۵ برابر با ۳۵۳۴۳۳.۷ میلیارد ریال بود. میزان سپرده های كوتاه مدت ایران در سال ۱۳۹۰ برابر با ۱۴۲۸۰۲۷.۹ میلیارد ریال بود. میزان سپرده های كوتاه مدت ایران در سال ۱۳۹۱ برابر با ۱۷۳۲۶۴۴.۵ میلیارد ریال بود. میزان سپرده های كوتاه مدت ایران در سال ١٣٩٢(٢) برابر با ۲۴۶۰۲۷۴.۷ میلیارد ریال بود. میزان سپرده های كوتاه مدت ایران در سال ۱۳۹۳ برابر با ۳۴۰۸۴۱۷.۵ میلیارد ریال بود. میزان سپرده های كوتاه مدت ایران در سال ۱۳۹۴ برابر با ۴۴۸۷۲۰۰ میلیارد ریال بود.
میزان سپرده های بلند مدت ایران در سال ۱۳۷۵ برابر با ۱۸۳۹۴.۵ میلیارد ریال بود. میزان سپرده های بلند مدت ایران در سال ۱۳۸۰ برابر با ۷۰۸۶.۶ میلیارد ریال بود. میزان سپرده های بلند مدت ایران در سال ۱۳۸۵ برابر با ۲۹۰۳۱.۶ میلیارد ریال بود. میزان سپرده های بلند مدت ایران در سال ۱۳۹۰ برابر با ۹۱۲۸۵.۶ میلیارد ریال بود. میزان سپرده های بلند مدت ایران در سال ۱۳۹۱ برابر با ۹۹۹۶۹.۳ میلیارد ریال بود. میزان سپرده های بلند مدت ایران در سال ١٣٩٢(٢) برابر با ۱۰۴۱۱۵.۷ میلیارد ریال بود. میزان سپرده های بلند مدت ایران در سال ۱۳۹۳ برابر با ۱۲۴۴۹۷.۲ میلیارد ریال بود. میزان سپرده های بلند مدت ایران در سال ۱۳۹۴ برابر با ۱۴۸۶۰۰ میلیارد ریال بود.
رقم کل سپرده هاي متفرقه ایران در سال ۱۳۷۵ برابر با میلیارد ریال بود. رقم کل سپرده هاي متفرقه ایران در سال ۱۳۸۰ برابر با میلیارد ریال بود. رقم کل سپرده هاي متفرقه ایران در سال ۱۳۸۵ برابر با میلیارد ریال بود. رقم کل سپرده هاي متفرقه ایران در سال ۱۳۹۰ برابر با میلیارد ریال بود. رقم کل سپرده هاي متفرقه ایران در سال ۱۳۹۱ برابر با میلیارد ریال بود. رقم کل سپرده هاي متفرقه ایران در سال ١٣٩٢(٢) برابر با میلیارد ریال بود. رقم کل سپرده هاي متفرقه ایران در سال ۱۳۹۳ برابر با میلیارد ریال بود. رقم کل سپرده هاي متفرقه ایران در سال ۱۳۹۴ برابر با میلیارد ریال بود.