ورشکستگی Lehman Brothers: مطالعه موردی

موسسه Lehman Brothers در ۱۵ سپتامبر ۲۰۰۸ اعلام ورشکستگی کرد. صدها کارمند، که اکثراً کت و شلوارهای تجاری مخصوص این موسسه را به تن داشتند، یکی یکی دفاتر این بانک را با جعبه هایی در دست ترک کردند. این یک خاطره غم انگیز است که به ما میگوید که هیچ چیز همیشگی نیست – حتی غنای دنیای مالی و سرمایه گذاری.

در زمان سقوط، لمان چهارمین بانک سرمایه گذاری بزرگ در ایالات متحده با ۲۵۰۰۰ کارمند در سراسر جهان بود. این موسسه مالی بزرگ ۶۳۹ میلیارد دلار دارایی و ۶۱۳ میلیارد دلار بدهی داشت. این بانک به نمادی از افراط در بحران مالی ۲۰۰۷-۲۰۰۸ تبدیل شد، که در اثر فروپاشی بانک‌های بی‌پروا ایجاد شد و بازارهای مالی را در بر گرفت و نتیجه آن حدود ۱۰ تریلیون دلار از دست رفته در اقتصادی بود.

در این مقاله به بررسی اتفاقاتی می پردازیم که منجر به فروپاشی برادران لمان شد.

نکات کلیدی

• • برادران لمان شروعی فروتنانه به عنوان یک فروشگاه کالاهای خشک داشت، اما در نهایت به معاملات کمادیتی ها و خدمات دلالی روی آورد.
  •  این شرکت از بسیاری از چالش‌ها جان سالم به در برد، اما در نهایت با فروپاشی بازار وام مسکن سقوط کرد.
  •  لمن ابتدا در اوایل دهه ۲۰۰۰ وارد اوراق بهادار با پشتوانه وام مسکن شد و سپس پنج شرکت وام مسکن را خریداری کرد.

• •   این شرکت زیان های متوالی متعددی داشت و قیمت سهام آن کاهش یافت.

• • لمان در ۱۵ سپتامبر ۲۰۰۸، با ۶۳۹ میلیارد دلار دارایی و ۶۱۹ میلیارد دلار بدهی، در ۱۵ سپتامبر ۲۰۰۸ اعلام ورشکستگی کرد.

تاریخچه برادران لمان (Lehman Brothers)

برادران لمان (Lehman Brothers) شروع متواضعانه ای داشت و ریشه‌های آن به یک فروشگاه عمومی می‌رسید که توسط برادران آلمانی Henry، Emanuel و Mayer Lehman در مونتگومری، آلاباما، در سال ۱۸۴۴ تأسیس شد. کشاورزان هزینه کالاهای خود را با پنبه می‌پرداختند، که شرکت را به تجارت پنبه سوق داد. پس از مرگ هنری، سایر برادران لمان دامنه تجارت خود را به تجارت کالا و خدمات معاملاتی سهام کالایی ها گسترش دادند.

این شرکت در دهه‌های بعد با رشد اقتصاد ایالات متحده به صورت یک نیروگاه بین‌المللی رونق گرفت. اما لمن در طول سال ها با چالش های زیادی روبرو شد. این شرکت از ورشکستگی راه آهن در دهه ۱۸۰۰، رکود بزرگ، دو جنگ جهانی، کمبود سرمایه زمانی که توسط امریکن اکسپرس (AXP) در سال ۱۹۹۴ در عرضه اولیه عمومی منحل شد، و سقوط مدیریت سرمایه بلندمدت و بدهی روسیه در ۱۹۹۸ جان سالم به در برد.

علیرغم توانایی آن برای زنده ماندن در بلایای گذشته، فروپاشی بازار مسکن ایالات متحده در نهایت لمن را به زانو درآورد، زیرا هجوم بی‌وقفه‌اش به بازار وام مسکن یک گام فاجعه‌بار بود.

مقصر اصلی

این شرکت، همراه با بسیاری از شرکت های مالی دیگر، به اوراق بهادار با پشتوانه وام مسکن و تعهدات بدهی وثیقه منشعب شد. در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴، در حالی که حباب مسکن ایالات متحده به خوبی در راه بود، لمن پنج شرکت وام مسکن را به همراه خدمات وام‌های BNC و Aurora که در وام‌های Alt-A تخصص داشتند، خریداری کرد. این وام ها بدون مستندات و وثایق کامل به وام گیرندگان داده شد.

در ابتدا، خریدهای لمان پیش بینی شده به نظر می رسید. کسب و کار املاک و مستغلات لمان باعث شد که درآمد واحد بازار سرمایه از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶ به میزان ۵۶ درصد افزایش یابد. این شرکت در سال ۲۰۰۶ معادل ۱۴۶ میلیارد دلار وام مسکن را به اوراق بهادار تبدیل کرد که ۱۰ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۰۵ بود. این موسسه ۴.۲ میلیارد دلار درآمد خالص در مقابل ۱۹.۳ میلیارد دلار درآمد اعلام کرد.

اشتباه محاسباتی عظیم

در فوریه ۲۰۰۷، قیمت سهام لمان به رکورد ۸۶.۱۸ دلار به ازای هر سهم رسید که ارزش بازار آن را نزدیک به ۶۰ میلیارد دلار می کرد. نواقص در وام های رهنی پایین شروع به افزایش به بالاترین حد هفت ساله کردند. در ۱۴ مارس ۲۰۰۷، یک روز پس از اینکه سهام بیشترین افت یک روزه خود را در پنج سال اخیر به دلیل نگرانی از اینکه افزایش بدهی های نکول بر سودآوری لمان تأثیر می گذارد، داشت، این شرکت درآمد و سود بی سابقه ای را برای سه ماهه اول مالی خود گزارش کرد. به دنبال گزارش درآمد، لمن گفت که خطرات ناشی از افزایش معوقات مسکن به خوبی مهار شده است و تأثیر کمی بر درآمد این شرکت خواهد داشت.

شروع یک پایان

با شروع بحران اعتبارات در آگوست ۲۰۰۷ و با شکست دو صندوق تامینی Bear Stearns، سهام لمان به شدت سقوط کرد. در طول آن ماه، این شرکت ۱۲۰۰ شغل مرتبط با وام مسکن را حذف کرد و واحد BNC خود را تعطیل کرد. همچنین دفاتر وام دهنده Alt-A Aurora را در سه ایالت تعطیل کرد. حتی زمانی که اصلاحات در بازار مسکن ایالات متحده شتاب بیشتری گرفت، لمن همچنان یک بازیگر اصلی در بازار وام مسکن بود.

در سال ۲۰۰۷، لهمان بیش از هر شرکت دیگری، اوراق بهادار با پشتوانه وام مسکن را پذیره نویسی کرد و ۸۵ میلیارد دلار پرتفوی یا چهار برابر حقوق صاحبان سهام خود را جمع کرد. در سه ماهه چهارم سال ۲۰۰۷، با رسیدن بازارهای جهانی سهام به بالاترین سطح جدید و قیمت دارایی‌های با درآمد ثابت بازگشت موقتی، سهام لمان بهبود یافت. با این حال، شرکت از فرصت استفاده نکرد تا پرتفوی عظیم وام مسکن خود را کاهش دهد، که در نگاهی به گذشته، آخرین فرصت آن خواهد بود.

پرتاب به سمت شکست

در سال ۲۰۰۷، درجه بالای اهرم لهمان ۳۱ بود، در حالی که سبد اوراق بهادار وام مسکن بزرگ آن، آن را به شدت مستعد شرایط رو به وخامت بازار می کرد. در ۱۷ مارس ۲۰۰۸، به دلیل نگرانی ها مبنی بر اینکه لمان شرکت بعدی وال استریت خواهد بود که پس از فروپاشی نزدیک Bear Stearns با شکست مواجه می شود، سهام آن تقریباً ۴۸٪ سقوط کرد.

در ماه آوریل، پس از انتشار سهام ممتاز – که با ۳۲٪ حق بیمه به قیمت همزمان آن قابل تبدیل به سهام Lehman بود – که ۴ میلیارد دلار آورده به همراه داشت، اعتماد به شرکت تا حدودی بازگشت. مدیران شروع به زیر سوال بردن ارزش پرتفوی وام مسکن لمان کردند.

در ۷ ژوئن ۲۰۰۸، Lehman زیان سه ماهه دوم ۲.۸ میلیارد دلار را اعلام کرد که اولین ضرر آن از زمان جدا شدن توسط American Express بود و گزارش داد که تا ۱۲.۵ ژوئن ۶ میلیارد دلار دیگر از سرمایه گذاران جمع آوری کرده است. به گفته دیوید پی بلمونت این شرکت همچنین گفت که استخر نقدینگی خود را به حدود ۴۵ میلیارد دلار افزایش داده است، دارایی های ناخالص را ۱۴۷ میلیارد دلار کاهش داده است، قرار گرفتن در معرض وام مسکن مسکونی و تجاری را تا ۲۰ درصد کاهش داده و اهرم مالی را از ضریب ۳۲ به حدود ۲۵ کاهش داده است.

خیلی کم، خیلی دیر

این اقدامات خیلی کم و خیلی دیر تلقی شد. در طول تابستان، مدیریت لهمان به تعدادی از شرکای بالقوه پیشنهادات ناموفقی داد. سهام در هفته اول سپتامبر ۲۰۰۸، در بحبوحه سقوط شدید بازارهای سهام در سرتاسر جهان، ۷۷ درصد سقوط کرد، زیرا سرمایه گذاران طرح ریچارد فولد، مدیر عامل شرکت را برای مستقل نگه داشتن شرکت با فروش بخشی از واحد مدیریت دارایی خود و جدا کردن دارایی های تجاری املاک و مستغلات زیر سوال بردند. امیدها مبنی بر اینکه بانک توسعه کره در لمان سهمی خواهد داشت، در ۹ سپتامبر از بین رفت، زیرا بانک دولتی کره جنوبی مذاکرات را به حالت تعلیق درآورد.

اخبار ویرانگر منجر به افت ۴۵ درصدی سهام لهمان شد، همراه با افزایش ۶۶ درصدی بدهی های شرکت در مبادله های اعتباری، وضعیت مالی شکننده لمان به بهترین وجه توسط نتایج رقت انگیز گزارش سه ماهه سوم مالی ۱۰ سپتامبر آن مورد تاکید قرار گرفت.

این شرکت در مواجهه با ضرر ۳.۹ میلیارد دلاری، که شامل کاهش ۵.۶ میلیارد دلاری می شد، تلاش گسترده‌ای را برای بازسازی استراتژیک شرکتی اعلام کرد. سرویس سرمایه گذاری مودیز همچنین اعلام کرد که در حال بررسی رتبه های اعتباری لمان است و دریافت که تنها راه برای لمان برای جلوگیری از کاهش رتبه، فروش اکثر سهام به یک شریک استراتژیک است. تا ۱۱ سپتامبر، سهام به دلیل این تحولات دچار افت شدید دیگری (۴۲٪) شده بود.

در حالی که تا پایان آن هفته تنها یک میلیارد دلار پول نقد باقی مانده بود، زمان لهمان به سرعت تمام شد. در آخر هفته ۱۳ سپتامبر، Lehman، Barclays و Bank of America (BAC) آخرین تلاش خود را برای تسهیل تصاحب سابق خود انجام دادند، اما در نهایت ناموفق بودند. در روز دوشنبه، ۱۵ سپتامبر، Lehman اعلام ورشکستگی کرد که منجر به سقوط ۹۳ درصدی سهام نسبت به قیمت پایانی قبلی خود در ۱۲ سپتامبر شد.

سهام لمن بین پایان معاملات در ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۸ تا روز اعلام ورشکستگی ۹۳ درصد سقوط کرد.

آنها الان کجا هستند؟

ریچارد فولد رئیس هیات مدیره سابق مدیرعامل در حال حاضر گروه سرمایه شخصی ماتریکس این شرکت را که در ۲۰۱۶ تاسیس شده بود، اداره می کند. این شرکت دارایی‌هایی را برای افراد با مجموع دارایی خالص زیاد، مؤسسات و دفاتر خانوادگی را مدیریت می‌کند. طبق گزارش‌ها، او آپارتمانی را در شهر نیویورک به قیمت ۲۵.۹ میلیون دلار فروخت و همچنین مجموعه ای از نقاشی ها به قیمت ۱۳.۵ میلیون دلار را حراج کرد.

در سال‌های پس از فروپاشی، فولد اشتباهاتی را که بانک مرتکب شده بود اعتراف کرد، اگرچه او همچنان از دولت انتقاد می‌کرد که لیمان برادرز را وادار به ورشکستگی کرد و در عین حال موسسات دیگر را نجات داد. در سال ۲۰۱۰، او به کمیسیون بررسی بحران مالی گفت که بانک در زمان ورشکستگی خود دارای ذخایر سرمایه کافی و تجارت قوی بود.

ارین کالان (اکنون ارین مونتلا) در سن ۴۱ سالگی مدیر مالی شد و در ژوئن ۲۰۰۸ به دلیل سوء ظن به افشای اطلاعات به مطبوعات از سمت خود استعفا داد. دوره های دیگر شامل شش ماه خدمت به عنوان رئیس پوشش صندوق تامینی برای Credit Suisse و مشارکت در تاسیس یک موسسه غیرانتفاعی است که مرخصی زایمان با حقوق را برای مادران فراهم می کند. در سال ۲۰۱۶، مونتلا زندگی نامه خود را منتشر کرد، دایره کامل: یادگیری از خاطرات خیلی دور و سفر بازگشت، در مورد تجربیات او در دنیای مالی.

مقدار کف

سقوط Lehman با توجه به اندازه و موقعیت آن در ایالات متحده و در سطح جهان، بازارهای مالی جهانی را برای هفته ها متلاطم کرد. لهمن در اوج خود ارزش بازاری نزدیک به ۴۶ میلیارد دلار داشت که در ماه‌های منتهی به ورشکستگی آن از بین رفت.

با توجه به حمایت ضمنی دولت از Bear Stearns، که توسط JPMorgan Chase (JPM) در مارس ۲۰۰۸ خریداری شد، بسیاری به این تصمیم که اجازه دادند لهمن ورشکست شود اعتراض کردند. بانک آمریکا در حال مذاکره برای خرید لهمن بود که بعد از اینکه دولت از از کمک به مشکلدار ترین دارایی های لمان خودداری کرد، بانک امرکا نیز از ادامه مذاکرات دست کشید. در عوض، بانک آمریکا اعلام کرد که مریل لینچ را در همان روزی که لمان اعلام ورشکستگی کرد، خریداری خواهد کرد.

منبع برای مطالعه بیشتر